Quantcast
Channel: Весткі.info - Шаркаўшчына
Viewing all articles
Browse latest Browse all 466

Кастусь Шыталь. Некалькі слоў пра земляробчую палітыку Польшчы ў часы нашых прадзедаў

$
0
0

Kurjer Wileński, Nr. 283 ад 14 кастрычніка 1937 года паведамляе, што колькасць штучных угнаенняў, якія даставіў у Дзісенскі павет кааператыў "Rolnik"узрасла за год утрая - з 1.300 да 3.500 тон. Гэта 175 вагонаў, калі лічыць па 20 тон.

Калі стварылася Польская дзяржава, узровень земляробства ў Беларусі быў надзвычай нізкі. Дзяржава прыкладала вялікія намаганні для выпраўлення гэтага стану - аб'ядноўвала сялянскія "шнуры"ў хутарскія гаспадаркі, праводзіла меліярацыю, стварала кааператывы, пашырала земляробскія веды, арганізавала агранамічную дапамогу, праводзіла навуковыя працы ў галіне селекцыі раслін і жывёлы, давала крэдыты. Стваралася інфраструктура - разніцы (бойні), збожжавыя склады.

За няпоўныя дваццаць год тэхнічны ўровень земляробства Беларусі пад Польшчай падвысіўся. Мой прадзед, гаспадар з Порпліскага Двара ужываў у сваёй гаспадарцы штучныя ўгнаенні. А малако збываў у кааператыўную малачарню ў Вінцантове каля Крулеўшчыны. Прадзед належаў да Земляробскага Гуртка, які дапамагаў земляробам прафесійнымі ведамі і практычнымі парадамі. У ваколіцах Даўгінава, адкуль была мая бабуля, трактарам разворвалі меліяраваныя лугі ў пойме Вяллі.

Аграрная палітыка Польшчы мела і спрэчныя моманты. Беларускія дзеячы бачылі выйсце з малазямелля сялянаў праз прымусовы падзел буйных маёнткаў. Таксама мясцовае насельніцтва разглядала як крыўду і тое, што ў пачатку 1920-х вялікія абшары канфіскаванай у маёнтках зямлі перадалі вайсковым асаднікам з цэнтральнай Польшчы. Крытыкуючы аграрную палітыку польскага ўраду, віленскія беларускія газеты прыводзілі прыклад больш эфектыўных аграрных рэформ у Літоўскай дзяржаве, дзе амаль уся зямля была падзеленая паміж дробнымі і сярэднімі ўласнікамі - а дзяржаўная падтрымка земляробства была лепей арганізаваная.

Тэхнічнае развіццё земляробства ў Беларусі працягнулася пад Саветамі. Аднак Савецкі Саюз разбурыў аснову земляробства - прыватную ўласнасць на зямлю. Адсутнасць гаспадара стала галоўнай прычынай крызісу, у які трапіла земляробства ў Беларусі, асабліва на Паазер'і.

На фота: парад касцоў і дэманстрацыя працэсаў перапрацоўкі льну і малака падчас Дажынак у Глыбокім, верасень 1934 года. Фота агенцыі "Swiatowid".


Viewing all articles
Browse latest Browse all 466

Trending Articles